Bandya-ही कथा एका मुलगा आणि त्याचा प्रामाणिक कुत्रा बंड्या यांच्या भावनिक प्रवासाबद्दल आहे. प्राणी संवर्धन, निसर्गाचे महत्त्व आणि मानवाच्या कृतींमुळे निसर्गावर होणाऱ्या परिणामांची ही हृदयस्पर्शी आठवण आहे. “प्राणी वाचवा — निसर्ग वाचवा” या संदेशाशी जोडलेला एक प्रेरणादायी लेख.
कथा
एक छोटं गाव. हिरवी झाडं, ओढ्याचं स्वच्छ पाणी आणि सकाळच्या वेळी पक्ष्यांच्या किलबिलाटाने जाग येणारे लोक. त्या गावात राहायचा आरव, एक साधा पण निसर्गावर जीव ओवाळून टाकणारा मुलगा.
त्याचा सर्वात जवळचा मित्र होता — बंड्या(Bandya), एक जखमी कुत्रा, ज्याला आरवाने रस्त्यावरून उचललं होतं.
Ministry of Environment, Government of India
पहिल्यांदा तो बंड्याला पाहतो तेव्हा तो फक्त अंगणात चाळाचाळा करत लपून बसलेला, जखमी आणि घाबरलेला. आरवने त्याला उचलून घरात आणलं, औषध लावलं, पाणी दिलं, आणि पहिल्यांदा बंड्याने शेपटी हलवली तेव्हा आरवने ठरवलं—
“हा माझा मित्र आहे. मी याला कधीच सोडणार नाही.”
निसर्गाशी असलेली त्यांची मैत्री
आरव शाळेतून आला की ते दोघं जंगलाच्या वाटेनं फिरायला जायचे.
बंड्या (Bandya)पुढे धावत जायचा, पक्ष्यांच्या मागे भुंकायचा, झाडांच्या बाजूला बसून आरवला शांतपणे बघायचा…
जंगल त्यांचं दुसरं घर होतं.
एक दिवस ते दोघे जंगलात गेले असता अचानक बंड्या थांबला.
त्याच्या नजरा एका पिंजऱ्याकडे खिळल्या…
त्यात एक लहान ससा अडकला होता.
तो थरथरत होता.
पिंजरा कोणीतरी शिकार पकडण्यासाठी ठेवला होता.
आरवचे हात थरथरले.
“कोण इतकं निर्दयी असू शकतं?” त्याने पिंजरा उघडला.
ससा उडी मारून झाडाझुडपात पळून गेला.
त्या क्षणी आरवच्या मनात काहीतरी तुटलं.
माणसं प्राणी पकडतात, झाडं तोडतात…
आणि तरीही स्वतःला ‘शहाणा’ म्हणवतात.
मग आली ती काळी संध्याकाळ…
एका दिवशी गावात मोठं बांधकाम सुरू झालं.
झाडं तोडली जातात आहेत हे ऐकून आरव बंड्यासह(Bandya) तिकडे धावला.
हे पाहून बंड्या जोरात भुंकला.
तो धावत झाडांच्या दिशेने गेला…
काही कामगारांनी त्याला दूर हाकलण्याचा प्रयत्न केला.
आरव तिकडे पोचण्याआधीच एक दगड बंड्याच्या अंगावर आदळला.
बंड्या जमिनीवर शांत पडून राहिला.
आरवच्या हातात थरथर कापत होता.
“उठ ना रे… उठ! माझ्यासाठी…”
बंड्या शेवटच्या वेळेस त्याच्याकडे प्रेमानं बघत शेपटी हलवली… आणि डोळे मिटले.
आरवचा संसार एका क्षणात कोलमडला.
त्याचा सखा, त्याचा मित्र, त्याचा जंगलातला साथी…
कोणीच परत देऊ शकत नव्हतं.
एका जीवाच्या मृत्यूने आरव बदलला…
दुसऱ्या दिवशी आरव पुन्हा त्याच जागी गेला.
त्याने झाडांच्या बुंध्यांवर हात ठेऊन रडला.
प्राण्यांच्या पावलांचे ठसे पाहून त्याला जाणवलं —
“हे सगळेच माझे मित्र आहेत… आणि मी त्यांना हरवत चाललोय.”
त्या दिवशी आरवने एक निर्णय घेतला —
तो स्वतःसाठी नाही, तर निसर्गासाठी जगेन….
तो आवाज नसलेल्या जीवांसाठी बोलेल.
तो शेवटचा सखा होणार नाही, तर पहिला रक्षक बनेल.**
गावातील मुलांना त्याने सांगायला सुरुवात केली,
“प्राणी नाही तर जंगल नाही… जंगल नाही तर माणूसही नाही.”
हळूहळू गाव बदलू लागलं.
झाडं तोडणं थांबलं.
जंगलाला कुंपण लावलं गेलं.
शिकार करणारे पळून गेले.
सगळ्यांनी मिळून एक छोटं प्राणीसंगोपन केंद्र सुरू केलं.
आरवला अजूनही बंड्या आठवतो…
पण आता तो त्याच्या नावाने दरवर्षी “BANDYA DAY – प्राणी संवर्धन दिवस” साजरा करतो.
त्या दिवशी संपूर्ण गावात अन्नदान, पक्ष्यांसाठी पाणपोया, आणि झाडं लावण्याची मोहीम चालते.
संदेश
कधी कधी एक छोटा जीव आपल्याला संपूर्ण आयुष्याचं ध्येय देऊन जातो.
प्राण्यांना आवाज नाही, पण वेदना आहेत.
निसर्ग बोलत नाही, पण रक्ताळतो.
आपण थोडं प्रेम दिलं तरी ते संपूर्ण पृथ्वीला जिवंत ठेवू शकतं.
प्राणी वाचवा.
निसर्ग वाचवा.
हे फक्त वाक्य नाही,
तर कोणाच्या तरी बंड्यासाठी आपण देऊ शकणारी शेवटची भेट आहे.