Ganesh chaturthi parthiv pujan2025 – “गणेश चतुर्थी २०२५ मध्ये पार्थिव गणेश पूजनाचे खरे महत्त्व, शास्त्रातील नियम, विसर्जनाची कारणे, परंपरा आणि त्यामागचं विज्ञान जाणून घ्या. गणेश व्रतामुळे मिळणारे फायदे, पूजा पद्धत, टाळायच्या चुका आणि श्रद्धा की अंधश्रद्धा – याचा सविस्तर उलगडा इथे वाचा.”
महत्त्व, परंपरा आणि शंका निरसनभारतीय संस्कृतीत गणेश उपासनेला अत्यंत महत्त्वाचे स्थान आहे. कलियुगामध्ये सर्वात शीघ्र फलदायी उपासना म्हणून गणेश उपासनेचा उल्लेख शास्त्रांमध्ये केलेला आहे. गणेश उपासनेचे दोन प्रकार सांगितले गेले आहेत –
Ganesh chaturthi parthiv pujan2025- पूजनात्मक उपासना आणि व्रतात्मक उपासना.
या व्रतात्मक उपासनेत संकष्टी चतुर्थी व विनायकी चतुर्थी या मासिक पूजा येतात तर गणेश चतुर्थी आणि गणेश जयंती या वार्षिक पूजा येतात. आज आपण याच भाद्रपद शुक्ल चतुर्थीला केली जाणारी पार्थिव गणेश पूजनाची परंपरा व शंका याबद्दल माहिती घेणार आहोत.
Ganesh chaturthi parthiv pujan2025 -गणेश व्रताचे महत्त्व
जगातील बहुतेक देशांमध्ये, वेगवेगळ्या नावांनी पण गणेश देवतेची उपासना केली जाते. यावरून हे स्पष्ट होते की गणेश व्रत सर्व जाती-धर्मातील लोकांना मान्य आहे. प्रत्येक कुटुंबामध्ये गणेश व्रत करणे हे श्रेयस्कर मानले जाते.
धर्मसिंधूमध्येही याबाबत स्पष्ट उल्लेख आहे की –
“विभक्त धनामताधना सर्वे धर्माहा पृथक्”
म्हणजे जर एखाद्या कुटुंबातील सर्व बंधू एकत्र राहत असतील तर त्यांनी मिळून हे व्रत करावे. परंतु जर ते विभक्त राहत असतील, वेगळी चूल असेल किंवा नोकरीनिमित्ताने दूर राहत असतील तर प्रत्येकाने स्वतंत्र गणेश व्रत करणे क्रमप्राप्त ठरते.
योजनांच्या माहितीसाठी येथे click करा .
Ganesh chaturthi parthiv pujan2025 -गणेश व्रत कसे करावे?
जर कुटुंबातील सर्व सदस्य एकत्र राहतात तर एकत्रितपणे गणेश स्थापना केली तरी पुरेसे आहे.
जर भाऊ वेगळे राहात असतील तर प्रत्येकाने स्वतंत्रपणे गणेश स्थापना करणे योग्य ठरते.
काहीवेळा नोकरीमुळे वेगळे राहणारे सदस्य गणेश चतुर्थीच्या दिवशी घरी येऊन एकत्र पूजा करतात, अशा वेळीही व्रताचे फळ सर्वांना मिळते.
ही गोष्ट अगदी छत्रीच्या उदाहरणाने समजावली जाते –
एकाच मार्गावर, एकाच गतीने चालताना एक छत्री दोघांना उपयोगी पडते. पण मार्ग किंवा गती वेगळी असेल तर स्वतंत्र छत्री आवश्यक ठरते.
Ganesh chaturthi parthiv pujan2025 -चुकीच्या प्रथा आणि अंधश्रद्धा
काही ठिकाणी जबरदस्तीने गणेश व्रत लादले जाते. उदाहरणार्थ, गणेश व्रत न करणाऱ्या घरासमोर गणेश पूजनाचे साहित्य ठेवून त्यांना दुसऱ्या दिवशी पूजा करण्यास भाग पाडले जाते. ही पद्धत चुकीची आहे कारण धर्म कधीही जबरदस्तीने लादला जात नाही.
तसेच काही घरांमध्ये गर्भवती स्त्री असेल तर गणेश मूर्ती विसर्जन करू नये अशी अंधश्रद्धा आहे. परंतु शास्त्रात याला कोणताही आधार नाही. पार्थिव गणेशाची स्थापना दरवर्षी करावी आणि त्याचे कुलाचाराप्रमाणे विसर्जन करणे अत्यावश्यक आहे. मूर्ती पुढच्या वर्षापर्यंत ठेवणे चुकीचे आहे.
Ganesh chaturthi parthiv pujan2025 -पार्थिव गणेश पूजनाची परंपरा
पौराणिक कथेनुसार, वेदव्यासांनी महाभारत लिहिण्यास सुरुवात केली तेव्हा त्यांना गणेश देवतेची मदत हवी होती. त्यांनी गणेशाची उपासना करून त्यांना प्रसन्न केले आणि गणेशांनी महाभारताचे लेखन स्वीकारले. ही घटना भाद्रपद शुक्ल चतुर्थीला घडली. Ganesh chaturthi parthiv pujan2025 – “गणेश चतुर्थी २०२५ मध्ये पार्थिव गणेश पूजनाचे खरे महत्त्व, शास्त्रातील नियम, विसर्जनाची कारणे, परंपरा आणि त्यामागचं विज्ञान जाणून घ्या. गणेश व्रतामुळे मिळणारे फायदे, पूजा पद्धत, टाळायच्या चुका आणि श्रद्धा की अंधश्रद्धा – याचा सविस्तर उलगडा इथे वाचा.”लेखनाच्या वेळी गणेश देवतेचे शरीर उष्ण झाल्यामुळे वेदव्यासांनी त्यांना मातीचे लेपन केले. यामुळे या दिवशी मातीच्या गणेशाची स्थापना करण्याची परंपरा सुरू झाली.
- काही कुटुंबांमध्ये हे व्रत दीड दिवस चालते.
- काहीजण तीन किंवा पाच दिवस गणेश ठेवतात.
- ज्यांच्याकडे गौरीची स्थापना होते त्यांच्याकडे गणेश व्रत पाच दिवसांचे असते.
- अनेक कुटुंबांमध्ये दहा दिवसांचा गणपती ठेवला जातो आणि अनंत चतुर्दशीला विसर्जन केले जाते.
- यामागेही महाभारताचा संदर्भ आहे –
- भाद्रपद शुक्ल चतुर्थीपासून गणेशांनी लेखन सुरू केले आणि भाद्रपद शुक्ल चतुर्दशीपर्यंत (अनंत चतुर्दशी) महाभारत पूर्ण झाले. त्यामुळे दहा दिवसांचे गणेश पूजन प्रचलित झाले.
Ganesh chaturthi parthiv pujan2025 -व्रत करताना लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी
- गणेश व्रत श्रद्धेने व भक्तीने करणे आवश्यक आहे.
- दहा दिवस गणेश पूजन केले तर दररोज नियमितपणे पूजा करावी.
- आपल्याला जसे शक्य आहे तसे हे व्रत करावे, पण मनापासून व श्रद्धेने केलेली उपासना अधिक फलदायी ठरते.
- विसर्जन नेहमी आपल्या कुलाचारानुसार करावे.
- अंधश्रद्धांना बळी पडू नये.
पूजनातून मिळणारे फळ
गणेश चतुर्थीच्या दिवशी केलेले पार्थिव गणेश पूजन हे केवळ धार्मिक कर्तव्य नसून मानसिक समाधान आणि सकारात्मक ऊर्जा देणारे आहे. या व्रतामुळे घरातील विघ्ने नाहीशी होतात, कुटुंबामध्ये एकोपा टिकतो, आर्थिक अडचणी कमी होतात आणि मन शांत राहते. गणेश हा विद्या, बुद्धी आणि यशाचा अधिपती मानला जातो. त्यामुळे विद्यार्थी, व्यापारी, नोकरदार अशा सर्वांनी हे व्रत भक्तीभावाने केल्यास त्यांना विशेष लाभ होतो.
गणेश व्रत हा उत्सव म्हणजे केवळ पूजा नव्हे तर समाजातील आपुलकी व एकतेचे प्रतीक आहे. दहा दिवसांच्या या उत्सवामुळे कुटुंबीय, नातेवाईक, मित्रपरिवार यांच्यातील नाती अधिक घट्ट होतात.
निष्कर्ष
गणेश चतुर्थीचे पार्थिव गणेश पूजन हे फक्त धार्मिक परंपरा नसून कुटुंबातील एकतेचे, श्रद्धेचे आणि भक्तीचे प्रतीक आहे. गणेश हा विघ्नहर्ता आणि दयाळू देव आहे. त्यामुळे आपण श्रद्धेने, भक्तीने आणि आपल्या कुवतीप्रमाणे गणेश व्रत करावे.
गणेश पूजन करताना अंधश्रद्धा किंवा चुकीच्या प्रथा टाळल्या पाहिजेत. गर्भवती स्त्री असली तरी विसर्जन करणे आवश्यक आहे. दरवर्षी नवीन गणेश मूर्ती आणून पारंपरिक पद्धतीने स्थापना आणि विसर्जन करणे हेच योग्य आहे.
गणेश चतुर्थीला सुरू झालेले हे पार्थिव गणेश व्रत कुटुंबामध्ये आनंद, सौख्य, समाधान आणि एकतेचे वातावरण निर्माण करणारे आहे. म्हणूनच हे व्रत प्रत्येकाने आपल्या घरी श्रद्धेनं करावं.