भारत सरकारने सर्व PAN कार्डधारकांसाठी आधार कार्ड लिंक करणे बंधनकारक केले आहे. जर तुम्ही 1 ऑक्टोबर 2024 पूर्वी आधार नोंदणी आयडीद्वारे PAN घेतला असेल, तर PAN-आधार लिंक करण्याची शेवटची तारीख 31 डिसेंबर 2025 आहे. वेळेत लिंक न केल्यास तुमचे PAN “अक्रिय” होईल आणि बँक, गुंतवणूक तसेच आयकर व्यवहारांवर परिणाम होईल. या लेखात PAN-Aadhaar लिंक करण्याची प्रक्रिया, शुल्क, तसेच अधिकृत लिंक दिली आहे.
प्रस्तावना
भारतीय नागरिकांसाठी PAN कार्ड (Permanent Account Number) आणि आधार कार्ड ही दोन अतिशय महत्त्वाची कागदपत्रे आहेत. आयकर विभागाने सर्व करदात्यांना ही दोन्ही कागदपत्रे एकमेकांशी जोडणे बंधनकारक केले आहे. या प्रक्रियेमुळे आर्थिक व्यवहारांमध्ये पारदर्शकता येते आणि बनावट PAN कार्ड्सवर नियंत्रण मिळवले जाते.
Income Tax Department Official Portal
PAN आणि आधार एकत्र लिंक केल्याने सरकारला करचोरीवर नियंत्रण ठेवता येते आणि नागरिकांच्या आर्थिक क्रियाकलापांचा एकत्रित डेटा मिळतो. त्यामुळे जर एखाद्या व्यक्तीने वेगवेगळ्या नावांनी अनेक PAN तयार केले असतील, तर अशा गैरप्रकारांवर अंकुश बसतो.
PAN-Aadhaar लिंक करण्याची शेवटची तारीख
केंद्र सरकारने PAN-आधार लिंक करण्यासाठी ठराविक मुदत निश्चित केली आहे. ती दोन वेगवेगळ्या श्रेणींसाठी भिन्न आहे:
- ज्यांनी 1 ऑक्टोबर 2024 पूर्वी आधार नोंदणी आयडी (Enrolment ID) वापरून PAN मिळवले आहे
-त्यांच्यासाठी शेवटची तारीख – 31 डिसेंबर 2025 - इतर सर्व PAN धारकांसाठी (सामान्य करदाते)
– त्यांच्यासाठी आधीच शेवटची तारीख 30 जून 2023 होती.
वेळेत लिंक न केल्यास परिणाम
जर आपण दिलेल्या मुदतीत PAN-Aadhaar लिंक केले नाही, तर:
- तुमचे PAN कार्ड “अक्रिय” (Inoperative) होईल.
- त्यामुळे तुम्ही Income Tax Return (ITR) भरू शकणार नाही.
- बँक व्यवहार, शेअर बाजारातील गुंतवणूक, फिक्स्ड डिपॉझिट, क्रेडिट कार्ड वापर यासारख्या अनेक गोष्टींवर परिणाम होईल.
- अक्रिय PAN पुन्हा सुरू करण्यासाठी तुम्हाला उशीर शुल्क भरावे लागेल.
याव्यतिरिक्त, अक्रिय PAN असल्यास तुमचे वेतन किंवा व्यवसायाशी संबंधित व्यवहारांमध्ये TDS कपातीसंबंधी अडचणी निर्माण होऊ शकतात. उदाहरणार्थ, बँक तुमच्या खात्यावर व्याजाचा हिशोब करताना जास्त कर कपात करू शकते. त्यामुळे वेळेत लिंक करणे हे केवळ नियमपालन नाही, तर आर्थिक दृष्टीनेही शहाणपणाचे आहे.
लिंक कसे करावे?
PAN-Aadhaar लिंक करण्यासाठी खालील दोन सोप्या पद्धती आहेत:
- ऑनलाइन पद्धत (e-Filing Portal):
- https://www.incometax.gov.in/ या संकेतस्थळावर जा.
- “Link Aadhaar” या पर्यायावर क्लिक करा.
- PAN आणि Aadhaar क्रमांक टाका व OTP द्वारे पुष्टी करा.
- पेमेंट झाल्यानंतर तुमचे लिंकिंग यशस्वी असल्याचा मेसेज मिळेल.
- SMS द्वारे:
- आपल्या मोबाईलवरून
UIDPAN <आधार क्रमांक> <PAN क्रमांक>असे लिहून
567678 किंवा 56161 या क्रमांकावर पाठवा. - काही मिनिटांतच तुमच्या मोबाईलवर पुष्टी संदेश येईल.
- आपल्या मोबाईलवरून
शुल्क
PAN-Aadhaar लिंक करण्यासाठी ₹1000 शुल्क भरावे लागते. हे शुल्क e-Pay Tax विभागातून भरता येते.लिंक करताना तुमचे बँक खाते किंवा नेटबँकिंग सक्रिय असणे आवश्यक आहे. पेमेंट केल्यानंतर साधारणपणे 4-5 दिवसांत लिंकिंग प्रक्रिया पूर्ण होते.
महत्त्वाचे
- तुमचे नाव, जन्मतारीख, आणि लिंग दोन्ही कागदपत्रांवर सारखे असणे आवश्यक आहे.
- जर तपशीलात चूक असेल, तर प्रथम Aadhaar किंवा PAN मध्ये सुधारणा करा.
- वेळेत लिंक करणे आवश्यक आहे, अन्यथा आर्थिक व्यवहारांमध्ये मोठी अडचण येऊ शकते.
- लिंक झाल्यानंतर तुम्ही e-Filing पोर्टलवर “Know your Aadhaar-PAN link status” या पर्यायावर जाऊन स्थिती तपासू शकता.
लिंक केल्याचे फायदे
- एकाच ओळख क्रमांकावर सर्व व्यवहार ट्रॅक होतात.
- आयकर रिटर्न प्रक्रिया सुलभ होते.
- PAN कार्ड फसवणूक टाळता येते.
- सरकारी योजना आणि सबसिडी थेट बँक खात्यात मिळतात.
निष्कर्ष
PAN आणि आधार कार्ड लिंक करणे ही केवळ सरकारी औपचारिकता नसून, नागरिक म्हणून आपली जबाबदारी आहे. या लिंकिंगमुळे तुमचे सर्व आर्थिक व्यवहार सुरक्षित, पारदर्शक आणि शासकीय नियमानुसार राहतात. वेळेत लिंक न केल्यास तुमचे PAN अक्रिय होऊन अनेक आर्थिक अडचणी निर्माण होऊ शकतात. त्यामुळे 31 डिसेंबर 2025 ही अंतिम तारीख लक्षात ठेवून शक्य तितक्या लवकर ही प्रक्रिया पूर्ण करावी.
सरकारने नागरिकांना दिलेल्या सुलभ ऑनलाइन आणि एसएमएस पद्धतींचा वापर करून आपण सहजपणे हे काम काही मिनिटांत करू शकतो. आजच तुमचे PAN-Aadhaar लिंक करा, आणि भविष्यातील कोणत्याही आर्थिक अडचणींपासून स्वतःला वाचवा.